لیسنینگ زبان (listening)همان مهارت شنیداری زبان انگلیسی است که اکثر افراد با یادگیری و تسلط بر آن مشکل دارند. اگر یادگیری این مهارت برای شما هم دشوار است، یا اینکه به دنبال روشی برای تقویت مهارت شنیداری زبان انگلیسی هستید، این مطلب را حتما بخوانید. در این مطلب راهکارهای کاربردی و مفیدی را به شما خواهیم گفت که بتوانید در زمان خیلی کوتاه، مهارت شنیداری خود را تقویت کنید. ابتدا ببینیم مهارت شنیداری زبان انگلیسی چیست، چه اهمیتی دارد و چرا یادگیری و تسلط بر بخش شنیداری برای افراد دشوار است.
مهارت شنیداری یا لیسنینگ زبان انگلیسی یعنی چی؟
مهارت شنیداری همچون مهارت خواندن، در اولین مراحل یادگیری زبان به‌دست می آید و تسلط بر آن منجر به تقویت مهارت‌های نوشتاری و گفتاری نیز خواهد شد. با کمک این مهارت، نحوه بیان کلمات و تلفظ صحیح آنها را یاد خواهید گرفت و با تاکیدهای عبارات و به طور کلی نحوه رساندن معنا در زبان مقصد آشنا خواهید شد. می‌توان گفت، مهارت شنیداری بخشی از جهان ذهنی افراد را تشکیل می‌دهد.
چرا لیسنینگ زبان مهم است؟
به رایج‌ترین شکل ارتباط فکر کنید. شاید تصور بر این باشد که رایج‌ترین شکل ارتباط، صحبت کردن است. در حالی که گوش دادن تأثیر بیشتری در برقراری ارتباط دارد؛ به همین دلیل می‌توان گفت که مهارت شنیداری و به تبع آن آموزش لیسنینگ زبان انگلیسی، امکان انتقال اطلاعات و همچنین دریافت، درک و ارزیابی مطالب را فراهم می‌کند. گوش دادن کمک می‌کند تا تعامل روزانه به نحو احسن انجام شود. در کل، می‌توانیم چند دلیل اساسی اهمیت لیسنینگ را به شرح زیر بیان کنیم.
• مهارت شنیداری از حیث اینکه به درک مطلب مربوط شده و می‌تواند بر سایر مهارت‌ها اثر بگذارد، بسیار حائز اهمیت است. این مهارت به شما کمک می‌کند تا قصد و معنای سخنرانی‌ها، مکالمات و هرآنچه که می‌شنوید را درک کنید. بر این اساس تأثیر بسیار زیادی در تقویت سطح کلی دانش زبان دارد.
• مهارت شنیداری منجر به توسعه درک و استنباط شما از آنچه که می‌شنوید، می‌شود. می‌توانید آنچه را که درکش برایتان سخت است را به تکه‌های جزئی قابل فهم در ذهن خود تقسیم کرده و بدین ترتیب معنای آن را راحت‌تر درک کنید.
• یکی از دلایل اهمیت مهارت شنیداری این است که به فهم جهان و آدم‌ها کمک می‌کند. به‌علاوه، این مهارت تأثیر قابل توجهی بر مهارت‌های اجتماعی افراد دارد. تقویت لیسنینگ زبان انگلیسی، یادگیری زبان و به نحوی توانایی انگلیسی صحبت کردن را سرعت می‌بخشد. می‌توان گفت که داشتن این مهارت یعنی آشنایی با رویه‌های کلی زبان مقصد و این موضوع، اعتماد به نفس و توانایی برای بیان محتویات ذهن را بالا می‌برد.
چرا بخش شنیداری زبان انگلیسی دشوار است؟
شاید بپرسید چرا تسلط بر مهارت شنیداری زبان برای اکثر افراد دشوار است؟ برای این مسئله تنها یک دلیل وجود دارد؛ گوش نکردن به اندازه کافی. متأسفانه اکثر افرادی که به دنبال یادگیری زبان انگلیسی هستند، زمان کمی را به گوش دادن اختصاص می‌دهند. 1000 ساعت گوش کردن به محتواهای انگلیسی، قطعاً منجر به پیشرفت و تقویت این مهارت خواهد شد.
اگر روزی 10 تا 15 دقیقه به انگلیسی گوش می‌دهید، یعنی در طول یکسال حدودا 91 ساعت محتوای زبان انگلیسی را شنیده‌اید. این واقعا کم است؛ پس ده تا پانزده دقیقه را به 1 ساعت در روز افزایش دهید و تأثیر آن را ببینید؛ البته راهکارهای تقویت مهارت شنیداری زبان انگلیسی به اینجا ختم نمی‌شود. ما اینجائیم تا کاربرد‌ی‌ترین راهکارهای تقویت مهارت شنیداری زبان را به شما آموزش دهیم.
تقویت لیسنینگ زبان انگلیسی
روش‌های متنوعی برای یادگیری زبان انگلیسی وجود دارد. در تمامی آنها به آموزش لیسنینگ انگلیسی و راهکارهایی برای تقویت آن اهمیت زیادی داده می‌شود. به طور کلی، برای بهبود مهارت‌های شنیداری خود، باید گوش کنید و گوش کنید.
به طور کلی، موارد ذکر شده در لیست زیر را می‌توان به‌عنوان بهترین راه‌های تقویت لیسنینگ زبان بیان کرد. در مورد هر کدام نکاتی وجود دارد که باید حتما مورد توجه قرار دهید.
• گوش دادن به مکالمات انگلیسی‌زبانان به‌صورت روزانه و مداوم
• فعالانه گوش کنید؛ یعنی گوش دادن همراه با تمرکز، دقت و تمرین
• تکرار و تقلید صدا به صورت سایه‌وار shaowding
• گوش کردن به متن‌ها یا مکالماتی که مهارت کمتری در آنها دارید.
ابزارهای مورد نیاز برای تقویت مهارت شنیداری زبان انگلیسی
فراموش نکنید که دقت و تمرکز بسیار مهم است. گوش دادن بدون دقت و تمرکز، فقط وقت شما را هدر می‌دهد و تأثیری در پیشرفت مهارت شنیداری شما ندارد. حالا برای این گوش دادن‌های باکیفیت قطعاً به ابزارهایی نیاز خواهید داشت. در ادامه 4 ابزار مهم برای یادگیری و تقویت مهارت شنیداری زبان انگلیسی را به شما معرفی خواهیم کرد.
1- منابع زبانی برای تقویت Listening
اساسی‌ترین ابزار برای بهبود مهارت‌های شنیداری، استفاده از منابع زبانی است که هم شامل صوت و هم شامل متن باشد. اگرچه با گوش کردن بدون متن، می‌توانید میزان درک خود را تست کنید و به نوعی آزمایش خودتان است؛ اما مشاهده متن در هنگام گوش کردن هم راهکار خوبی است؛ زیرا می‌توانید همزمان با گوش دادن میزان درک خود از آنچه شنیده‌اید را بررسی کنید.
2- فیلم
مطمئنا، اگر درباره ابزارهای اموزش لیسنینگ زبان، با هرکسی صحبت کنید، سریعاً فیلم دیدن را به‌عنوان یک راهکار تقویت مهارت شنیداری پیشنهاد می‌دهد. بله، فیلم یکی از بهترین راهکارهای تقویت مهارت شنیداری است؛ اما 2 نکته مهم اینجا وجود دارد.
فیلم مورد علاقه‌تان را انتخاب کنید
اولین مورد این است که هر فیلمی به طور تضمینی، منجر به تقویت مهارت شنیداری شما نمی‌شود. چه بسا با دیدن فیلم‌هایی که برایتان کسل کننده است، از یادگیری زده شوید؛ بنابراین باید فیلم‌هایی را انتخاب کنید، که موضوع آن برایتان جذاب باشد. جذابیت فیلم نقش بسیار مهمی در یادگیری و تقویت مهارت شنیداری شما دارد.
کلیپ و فیلم کوتاه انتخاب کنید
مورد دوم، مدت زمان فیلم است. معمولا یک فیلم طولانی را فقط یک بار می‌بینید. خصوصا اینکه در سطح پیشرفته، محتوا بسیار سنگین‌تر است و ویدیوهای طولانی، خسته کننده خواهد بود. در اینجا باید به اصل تکرار هم توجه داشته باشید. تکرار و تمرین بخش مهمی از فرآیند یادگیری است. اگر یک فیلم یا کلیپ طولانی را انتخاب کنید، فرصت کمی برای تمرین و تکرار خواهید داشت. یا بهتر بگوییم گاهی هیچ فرصتی برای تمرین به وجود نمی‌آید؛ اما به طور معمول فرصت و حوصله برای چند بار دیدن یک کلیپ کوتاه بیشتر است؛ به‌خصوص اگر موضوع آن جذاب و مورد علاقه‌تان باشد.
نیم ساعت کار کردن با یک کلیپ 3 دقیقه‌ای، یعنی اینکه چند بار فرصت گوش دادن دارید. می‌توانید مطالبی که درک نکرده‌اید را جستجو کنید و کلمات و عبارات جدید، چندبار برایتان تکرار می‌شود. اما تکرار کلمات در یک فیلم یا کلیپ صوتی 15 یا 20 دقیقه‌ای، کمتر است و احتمالا چند روز بعد نتوانید تمام یا بخش زیادی از آنچه که یاد گرفته‌اید را به خاطر بیاورید.
3- پادکست برای تقویت مهارت لیسنینگ زبان
پادکست (Podcast) یک واژه تازه‌وارد است. این مفهوم به معنی مجموعه‌ای از فایل‌های صوتی است که به هر قسمت از آن یک اپیزود (Episode) گفته می‌شود. امروزه اصطلاح پادکست در حوزه‌های مختلف از قبیل دیجیتال مارکتینگ و تولید محتوا اهمیت زیادی پیدا کرده است؛ اما تأثیر پادکست در تقویت مهارت شنیداری زبان انگلیسی مانند یک الماس می‌درخشد.
یک پادکست تأثیر قابل توجهی در تقویت مهارت شنیدن دارد. در مورد انتخاب پادکست هم باید به جذابیت و تایم آن توجه داشته باشید. به‌طور کلی، در مورد پادکست موارد و نکات زیر اهمیت دارد:
• بخشی از یک پادکست جذاب را انتخاب کنید.
• قسمتی که انتخاب کردید را هر روز به مدت 1 هفته در شرایط مختلف گوش کنید. شرایط مختلف یعنی اینکه موقع رانندگی، در حال پیاده‌روی، در اتوبوس، موقع تمیز کاری، شستن ظرف‌ها و … .
• در روزهای اول و دوم، پس از رسیدن به کلمات سخت، آنها را یادداشت کرده و معنی آنها را پیدا کنید. بعد دوباره گوش کنید.
• در روزهای بعدی می‌بینید که بعضی از کلمات برایتان آسان شده و حتی آنها را حفظ کرده‌اید. اینجا می‌توانید هوشمندانه عمل کرده و با تکرار کردن کلمات با صدای بلند، مهارت گفتاری (Spiking) خود را هم تقویت کنید. حتما به تلفظ خودتان توجه کرده و تفاوت آن را با تلفظ گوینده تشخیص دهید.
• در روز آخر، علاوه بر اینکه محتوای پادکست مورد نظر را درک می‌کنید، گوشتان هم به انگلیسی شنیدن عادت می‌کند. بر همین اساس فهمیدن و درک هر پادکست دیگری برایتان آسان‌تر خواهد شد.
4- گوش کردن به مکالمات انگلیسی واقعی
گوش کردن به مکالمات واقعی، یکی از روش‌های کاربردی و مفید برای تقویت لیسنینگ زبان است. این کار کمک می‌کند تا با مطالب و اصطلاحات عامیانه آشنا شوید و آنها را بهتر درک کنید. به بحث و گفت‌وگوی همکلاسی‌های‌تان گوش دهید و به ادای کلمات و مکان به کار بردن آنها در جملات دقت کنید. پس از مدتی می‌توانید حتی وارد مکالمه آنها شوید و به خوبی انگلیسی صحبت کنید.
اکنون که این با این ابزارها آشنا شده‌اید، توجه به چند نکته مهم دیگر، سرعت و کیفیت یادگیری و تقویت مهارت شنیداری شما را بالا خواهد برد.
تکنیک‌های سریع و موثر برای تقویت لیسنینگ
در مطالبی که گفته شد با برخی از ابزارها و برخی نکات مهم در خصوص یادگیری و تقویت مهارت شنیداری زبان انگلیسی آشنا شدید. بهتر است بدانید که در خصوص یادگیری و تقویت این مهارت، حرکت‌های مرحله‌ای بسیار مهم است. همانطور که در مورد پادکست‌ها هم توضیح دادیم، آموزش و یادگیری گام به گام، تأثیر زیادی در کیفیت یادگیری دارد. به‌طور کلی، 5 مرحله زیر برای افزایش و تقویت مهارت لیسنینگ زبان ضروری و مهم هستند.
قدم اول: گوش کردن
یک فایل صوتی را به همراه متن انتخاب کنید. در ابتدا فایل را بدون متن گوش دهید؛ سپس دوباره به فایل گوش داده و هرآنچه را متوجه شده‌اید، یادداشت کرده و برای خودتان توضیح دهید.
قدم دوم: تکرار کردن
بدون اینکه به سراغ متن یادداشتی خود بروید، گوش دادن را 3 یا 4 بار تکرار کرده و هر بار متنی که در پایان نوشته‌اید را کامل‌تر کنید. اگر پس از چندبار گوش دادن، می‌توانید محتوای فایل صوتی را به انگلیسی یا فارسی برای شخص دیگری شرح دهید، به معنی اتمام مرحله دوم است.
قدم سوم: رفتن به سراغ متن
در این مرحله، متن خود را با متن اصلی مقایسه کنید. در اینجا باید متن شما خلاصه‌ای از مطلب اصلی باشد. به شباهت متن توجه کنید؛ همچنین اگر لغت جدیدی وجود دارد آنها را در دیکشنری جستجو کرده و به لیست لغات انگلیسی پرکاربرد خود اضافه کنید.
احتمالا برخی از لغات متن را در فایل صوتی متوجه نشده باشید که این مسئله طبیعی است؛ چرا که نوع تلفظ لغات و زمان قرارگیری آنها در جمله تأثیر زیادی در درک آنها دارد. برای یادگیری نوع تلفظ کلمات، تمرین بیشتری انجام دهید.
قدم چهارم: متن را هم به همراه فایل صوتی پخش کنید
در نهایت، پس از خواندن و درک متن به صورت کامل، این‌بار فایل صوتی را همزمان با خواندن متن گوش کنید. این مرحله به شما کمک می‌کند تا نوع تلفظ لغات را هم بهتر یاد بگیرید. می‌توانید کلمات را همزمان با متن تکرار کنید تا تلفظ آن را به‌خاطر بسپارید. اگر فایل طولانی است، برای نتیجه بهتر، فایل صوتی را به چند قسمت تقسیم کنید؛ اما اگر تسلط کامل بر متن دارید و هیچ لغت جدیدی برای شما وجود ندارد، می‌توانید فایل را به یک باره گوش کنید.
کلام آخر
مطالبی که در این مقاله بیان شد، تنها نکات و راهنمای مفید و کاربردی برای تقویت لیسنینگ زبان انگلیسی هستند. به بیانی دیگر، آنها را به معنای یک قانون تغییرناپذیر در نظر نگیرید. اگر فکر می‌کنید برخی از توصیه‌ها چندان برایتان مفید نیست یا قبلا امتحان کرده و نتیجه‌ای نگرفته‌اید، بهتر است روش جایگزین دیگری که با سبک شما و آمادگی ذهنی‌تان همخوانی بیشتری دارد را انتخاب نمایید.
در نتیجه می‌توان گفت مطالب و نکات آموزش لیسنینگ انگلیسی منحصر‌به‌فرد هستند و هرکدام از آنها برای بعضی از افراد بهتر عمل می‌کنند. ما در مجموعه نوگولرن، بهترین دوره‌ها و پکیج‌های یادگیری زبان انگلیسی از جمله مهارت شنیداری را متناسب با افراد در سنین مختلف و سطح مبتدی تا حرفه‌ای ارائه می‌دهیم.
